Mardin'de Süryaniler!

Süryaniler, kökenleri 5000 yıl öncesine giden bir toplumdur. Mezopotamya'da yeşeren ve uygarlığın gelişiminde önemli rol üstlenen eski Mezopotamya halklarının yani köklü bir kültürün mirasçılarıdır. Hıristiyanlığı kabul ettikten sonra, coğrafyayı istila edenlerin baskı ve egemenlikleri yüzünden başlangıçtaki etkinliklerini kaybetmişlerdir. Günümüzde ise dünyanın değişik bölgelerinde dağınık bir şekilde yaşamaktadırlar.

Süryanilerin kökeni ve nerden geldiklerine dair bilinen üç farklı görüş vardır.Bu görüşlerden birisi, Süryanilerin Aramiler'den geldiğini savunan tezdir. Bu tezin dayanağı Süryani halkının Aramca konuştuğu ve bundan dolayı da kökeninin Aramiler olduğunu iddia etmektedir. Süryanilerin kökenine dair ikinci görüş ise Süryanilerin Asurlular'dan geldiğini savunan tezdir. Bu görüşe göre Süryaniler, eski Mezopotamya'da imparatorluklar kurmuş olan Asurlular'ın torunlarıdır. Bu iki görüşün eksiklikleri, Süryanilerin kökenini tüm eski Mezopotamya halklarına dayandığını belirten yeni bir görüş ortaya çıkarmıştır.

Aslında Asur ve Arami ile anlatılmak istenen halk aynıdır. Söz konusu olan halk, Eski Mezopotamya kültürünü taşıyan ve inancı bakımından Hıristiyan olan bir topluluktur. Bu halk Irak ve İran'da daha çok "Asur" adıyla tanınırken, Suriye ve Türkiye'de aynı halk için "Süryani" adı kullanılmaktadır. Süryani kelimesi özellikle Hıristiyanlığı sonrası yaygınlık kazanmıştır ve Hıristiyan olan Yukarı Mezopotamya halkını belirtir. "Asurlu" kelimesi ise İsa'dan önceki Yukarı Mezopotamya halkı için kullanılmaktadır. Başka bir deyişle "Asurlu" kelimesi "Süryani" kelimesi ile anlatılmak istenen halkın Hıristiyanlıktan önceki zamanını belirtir. Bir yerde bugün bu halk için kullanılan, "Asur", "Arami", "Süryani" (ve daha başka adlar; Keldani, Maruni vs.) kelimeleri aynı topluluğu nitelemektedir.

Süryani (Süryoyo) adının nasıl, ne zaman ve neden dolayı kullanıldığı kesin olarak bilinmiyor. Süryani isminin kökeni hakkında pek çok varsayım var. Varsayımların ortak özelliği; Süryani adının ya Mezopotamya'daki bir şehirden ya da bu coğrafi bölgede hüküm sürmüş bir kralın adından kaynaklandığıdır.

Ve Mezopotamya’nın kadim halkı Süryaniler,kimi zaman tehcir, kimi zaman 1990’larda olduğu gibi savaş nedeniyle ve her seferinde “zorla” göç ettirildikleri ya da toplu mezarlarında gömüldükleri Anadolu topraklarında, 7 bin yıldan bugüne taşımayı başardıkları kültürlerini yaşatmaya çalışıyorlar. Bugün Midyat’ta kalan 3 bin kadar Türkiyeli Süryani, dünyanın en eski geleneklerinden birini; 6 bin 757 yıldır kutladıkları 1 Nisan bayramlarını (Akitu) yeniden canlandırıyor. 1 Nisan’ı Türkiye’de ilk kez 2005 yılında Midyat’ta şenlikle kutlayan Süryaniler, dünyanın her yerinden bir araya gelerek gelen baharı yeniden birlikte karşıladılar. Süryaniler için yılbaşı anlamına gelen bu bayram, yağmur nedeniyle zorunlu olarak Matiat Otel’in salonunda yapıldıysa da çekilen halayların coşkusu duvarları aştı. Süryanice, Kürtçe, Arapça, Türkçe ve Ermenice söylenen şarkılar, tarihinden, sevincinden ve acılarından doğdukları Bethnahrin ovalarında bir arada yankılandılar. Bayramda onları dile getirenlerin adı gibi gerçekten de Kardeş(ti) Türküler…


NOT: http://www.suryaniler.com/tarih_gecmis.asp alıntıdır.



Mardin gezimiz boyunca geçtiğimiz o daracık sokaklarda tur rehberimizin bize söz vermiş olduğu Süryani evine misafir olma hevesi ile hızlı adımlarla takip ediyorduk kendisini. Sonunda masallardaki gibi ( yani bir İstanbul kızına masal gibi geldiğinin farkındayım ama bana oldukça uzak bir yaşam ) bir merdivenden çıkarak bir süryani evine misafir olduk. Ayakkabılarımızı çıkardık ve yaklaşık yirmi kişi daldık eve. Bendenize de evin bazı yerlerini fotoğraflamak ve sizlerle paylaşmak düştü.

İşte evin içinden birkaç görüntü. Duvarın solundaki dans fotoğrafına dikkatinizi çekerim. Bu fotoğraf beni çok etkiledi. Yani kendilerine göre bir hayatları var, bir geçmişleri var, bizlere de bu tarihe tanık olmak fotoğraflar sayesinde mümkün oluyor. Evin sahibi olan kadın ve muhtemelen kocasının bir dans fotoğraf karesi. Sağ kısımda da bıyıklı amcamız :)